Kun je in het kort iets over jezelf vertellen?
Mijn naam is Mariëlle van Lieshout, derde generatie op ons familiebedrijf en tweede generatie in de paddenstoelen. Mijn vader nam in 1975 het bedrijf over van zijn moeder, die toen kippen en varkens hield. De varkens werden in 1981 verruild voor champignons, en later de kippen voor oesterzwammen. Ik ben dus eigenlijk opgegroeid tussen de champignons en oesterzwammen. Met een klein uitstapje naar een functie als assistent-accountant. Maar ik kwam er al snel achter dat mijn passie toch bij de paddenstoelen lag en daarom ben ik in 2003 thuis aan de slag gegaan. In 2015 besloten we ons volledig te focussen op alleen de oesterzwam. Tegenwoordig kweken wij zo’n 2500 kilo oesterzwammen per week.
Kun je iets vertellen over jouw kwekerij?
Een teeltcyclus duurt 9 weken. Wij werken dan ook met 9 teeltruimtes. Elke teeltruimte bestaat uit 2 grote stellingen waar zo’n 700 blokken substraat in geplaatst kunnen worden. De blokken substraat krijgen we kant en klaar aangeleverd van VEME specials. Een substraatbedrijf uit Gemert. Het oogsten van de oesterzwammen is allemaal handwerk, dat doe ik samen met mijn 2 medewerkers en ook mijn ouders helpen nog graag mee.
Doordat het substraat in iedere ruimte in een andere groeifases zit, hebben wij een constante productie. Het proces van substraat tot de eerste volgroeide oesterzwammen, duurt zo’n 4 weken. Dan kunnen we een week oesterzwammen oogsten. Daarna moeten we 3 weken wachten en dan kunnen nog een keer oogsten van dezelfde blokken substraat. Na 9 weken verlaten de blokken ons bedrijf en gaan voor een tweede leven naar een boer die het weer als grondstof gebruikt voor op het land.
Onze kwekerij ligt vol met zonnepanelen, wij zijn daardoor voor 70% zelfvoorzienend. We proberen zo duurzaam mogelijk te werken en voedselverspilling zo veel mogelijk te voorkomen. Zo worden de steeltjes van de oesterzwammen sinds een paar jaar verwerkt in allerlei vegetarische en hybride producten.
Wat zijn de grootste uitdagingen voor jou?
De grootste uitdagingen zijn toch wel om ervoor te zorgen dat op ons bedrijf de productie constant blijft en het zoeken naar nieuwe afzetkanalen. De productie is afhankelijk van verschillende factoren, substraat, broed maar ook het klimaat, ondanks dat ze in geklimatiseerde ruimtes, staan. Het blijft toch een natuurproduct dat nooit hetzelfde is. Consumenten weten soms nog niet zo goed wat ze met die oesterzwam aan moeten. Hier ligt dus ook nog een echte uitdaging om dit op een goede manier over te brengen. We moeten voorkomen dat ze de oesterzwam na één keer eten niet meer kopen. Wanneer je ze kort bakt, of weinig olie toevoegt, blijven ze erg slap. Dat vindt lang niet iedereen lekker. Voldoende olie gebruiken en bakken totdat ze lekker krokant zijn en op het einde peper en zout of shoarmakruiden toevoegen geeft de oesterzwam een perfecte smaak. Dat probeer ik over te brengen.
Wat vind je het allerleukste aan jouw werk?
Eigenlijk, vind ik alles aan mijn werk leuk. Er zijn maar weinig dingen waar ik een hekel aan heb. Ik word wel erg gelukkig als ik een kweekcel in kom lopen en zie dat er nieuwe oesterzwammen op beginnen te komen. Daarnaast blijf ik het voeren van de boekhouding ook heel erg leuk vinden.
Kun je vertellen wat de vereniging waardevol maakt voor jou als ondernemer?
De vereniging is voor mij waardevol omdat wij ons als leden kunnen verenigen. Wij zien elkaar niet als concurrenten, maar proberen zoveel mogelijk samen te werken. Zo hebben wij bijvoorbeeld studieclubjes om kennis en ervaringen uit te wisselen. Als een kweker bijvoorbeeld eens te maken krijgt met een tegenvallende oogst, dan kunnen wij dit met elkaar opvangen zodat toch de vaste klanten voorzien kunnen worden van oesterzwammen.
Kun je iets vertellen over de producten die je hebt ontwikkeld?
In Amerika verkochten ze een burger die bestond uit rundergehakt en champignons. Dat moet ook kunnen met de oesterzwammen, dacht ik. Ik heb uiteindelijk samen met een lokale slager de Doubleganger ontwikkelt die bestaat uit 50% rundergehakt en 50% oesterzwammen. Een heerlijke burger die gezonder, duurzamer, maar vooral ook lekkerder is dan een traditionele hamburger.
Ik deed met de Doubleganger mee aan een wedstrijd toen het idee ontstond om vanuit hetzelfde principe, 50% gehakt en 50% oesterzwammen, een worstenbroodje te maken. Het zwam worstenbroodje is samen met de slager en de lokale bakker ontwikkeld.
De producten zijn lokaal te verkrijgen, bij de lokale partners. Maar, het zou mooi zijn als deze producten in de toekomst ook in het schap van de supermarkt te krijgen.
Wat is jouw favoriete gerecht met oesterzwammen?
Ik hou van een simpele bereiding. Oesterzwammen scheuren, een laagje olie in de pan en aan het einde, zout en peper toevoegen. Als ik meer tijd heb maak ik ook nog wel eens een beslag, dan paneer ik ze voor het bakken. Een broodje met de Doubleganger en het zwam worstenbroodje eet ik natuurlijjk ook regelmatig.
Wat zijn je plannen voor de toekomst?
Ik hoop dat ik nog vele jaren oesterzwamkweker kan blijven. Ook hoop ik nog meer producten te kunnen ontwikkelen waar onze oesterzwammen in verwerkt zitten. Of dat andere producenten meer oesterzwammen zullen verwerken in hun producten. Wat dacht je van de Zweedse balletjes van de Ikea, die dan gedeeltelijk bestaat uit oesterzwammen. Dat zou toch gaaf zijn?